Villa Gaverzicht

Architect Gentiel Van Eeckhoutte (1906-1963) was na zijn afstuderen volledig in de ban van het art deco modernisme. Art deco is een kunststroming die gebruik maakt van eenvoudige vormen met een voorliefde voor exclusieve materialen. Het modernisme legt de nadruk op rechte en afgeronde bouwdelen en creëert graag een dynamische asymmetrie. Jonge innoverende architecten kregen in de vroege 20e eeuw weinig ruimte om hun creativiteit te ontplooien.

Tijdens de naoorlogse wederopbouw gaf de Waregemnaar de voorkeur aan traditionelere bouwstijlen. Van Eeckhoutte legde in zijn eerste ontwerpen echter veel nadruk op het artistieke aspect met vernieuwende en gedurfde voorstellen, met hints van art deco en modernisme.

In 1937 ontwierp Van Eeckhoutte zijn eigen woning, Villa Gaverzicht, waarin hij zich écht kon uitleven, bij gebrek aan speelruimte. De villa werd een prachtig staaltje van modernistische architectuur met bijzondere decoratieve elementen. Met zijn centrale verwarming en een exclusieve badkamer was het één van de meest moderne en luxueuze woningen in Waregem.

In de daarop volgende decennia matigde Van Eeckhoutte zijn stijl. Hij ontwierp vooral in Oostduinkerke landelijke woningen met invloeden uit de Engelse cottagestijl, de typische bouwstijl aan de Belgische kust. Doordat hij gespecialiseerd was in massieve en gewapende betonconstructies kreeg hij later heel wat opdrachten voor het ontwerpen van fabrieken en loodsen.

Bouwkundige informatie

Villa Gaverzicht is een typevoorbeeld van modernistische interbellumarchitectuur. De woning bestaat uit allerlei gekleurde bouwvolumes die als blokken in elkaar passen. Het modernistische kleurenpalet komt overal terug: oker en aardekleuren, azuurblauw, Engels groen, wit en zwart. De woonst werd opgetrokken in gewapend beton, een nieuw bouwmateriaal, dat toeliet het grondplan uit te werken met glaspartijen.

Door de halfronde erkers, de metalen relingen op het dak en de ronde ramen past deze woning in de zogenaamde pakketbootstijl. De villa rust op een kleine, kunstmatige ophoging die is geplaveid met breuksteen. Aan de zuidzijde werd in de ophoging een klein, decoratief waterbekken verwerkt. Het lichte niveauverschil en de pakketbootelementen lijken de woning als een rijzig schip op te stuwen. De betonnen luifel boven het terras aan de tuinzijde strekt zich ver uit en steunt niet op zware pijlers. Om de verzakking van de woning onder het gewicht van deze luifel te voorkomen, werd op het dak een zwembad als tegengewicht aangelegd.

Het interieur heeft een vrije indeling met duidelijk onderscheid tussen de dienstruimten op de halfondergrondse verdieping en de woonvertrekken. De meeste woonvertrekken zijn bijzonder decoratief afgewerkt en ingericht met meubelstukken door Van Eeckhoutte zelf ontworpen. Opvallend zijn de prachtige, gekleurde glasramen in zijn voormalige bureauruimte.

Rond de woning werd een modernistische tuin aangelegd. Deze was eenvoudig opgevat van vormgeving en bevat overwegend onderhoudsvriendelijke planten, netjes gegroepeerd. Op het ruime perceel is de originele tuinaanleg nog moeilijk af te lezen. Enkele sporen van een centraal wandelpad en een moestuin zijn nog zichtbaar. Vermoedelijk was er ook een vijver.

Beschermd monument

'Omwille van het algemeen belang gevormd door de architectuurhistorische en sociaal-culturele waarde', werd Villa Gaverzicht in 2009 door de Vlaamse Regering als monument beschermd.

Het beschermingsbesluit meldt verder: 'De woning is een duidelijk voorbeeld van een modernisme dat het lokale en provinciale niveau overstijgt en zich aansluit bij de Internationale Stijlbeweging en de pakketbootstijl. De woning getuigt van de zuiverheid van de ideeën en opvattingen van de architect. Het vervult tevens een voorbeeldfunctie, zowel binnen het eigen oeuvre van de architect als voor tijdgenoten. Van Eeckhoutte koos resoluut voor een experimentele betonconstructie met aandacht voor ruimte- en volumewerking en vernieuwend materiaalgebruik. Bovendien verzorgt hij op doorgedreven wijze ook de volledige binnenaankleding en het meubilair. De tuin wordt vanuit haar historische waarde als dorpsgezicht beschermd. Het is namelijk een uniek, opvallend groot perceel in een wijk die vanaf de jaren 1920 met rijwoningen wordt aangelegd en waar een welstellende ontwerper in de jaren 1930 een eigen luxueuze woonst bouwt. Deze opdeling van de ruimte is tot op heden waar te nemen.

Toegankelijkheid

Privé-eigendom, niet toegankelijk voor het publiek